Niet veel mensen weten het, maar de Schelde was meer dan twee eeuwen een twistpunt tussen Nederland en Vlaanderen. Vanuit het Scheldefort Lillo hielden Zeeland en Holland de Schelde meer dan twee eeuwen potdicht.
Het draaide natuurlijk allemaal om geld, want wie een hoge tol betaalde, mocht wel met een binnenvaartschip doorvaren naar Antwerpen.
De Schelde werd weer open gesteld door het Franse leger, dat vrije scheepvaart uitriep tot een mensenrecht. Na de Belgische onafhankelijkheid in 1830 werd de vrije Scheldevaart definitief gewaarborgd in het Scheidingsverdrag van 1839. Pas daarna verliet het Nederlandse leger Lillo.
Nu is zo’n economische oorlog natuurlijk niet gemakkelijk na te spelen, maar de Antwerpse Haven heeft haar best gedaan er een spektakel van te maken.
Het evenement start 11 augustus om 13u15.
Programma theater/tentoonstellingen/herdenkingen:
– het tweegevecht tussen de boze reus (en geldzuchtige tollenaar) Antigoon en de Romeinse legerofficier en vrijheidsheld Brabo waarna de hand van de reus in de Schelde wordt geslingerd (de oorsprong van de stadslegende ‘Hand-werpen’)
– de officiële proclamatie van de vrijheid van scheepvaart door het Romeinse leger
– de inval van een bende plunderende Vikingen waarna Karel de Grote de orde op de Schelde herstelt
– de heffing van tol op een naar Antwerpen opvarende middeleeuwse kogge
– de sluiting van de Schelde door een Nederlands wachtschip en de verplichte overlading van vracht tussen een Antwerps en een Zeeuws binnenschip
– de Keteloorlog (1784), tijdens welke een Antwerps schip dat in opdracht van de Oostenrijkse keizer Jozef II de vrije doorvaart wil forceren onder vuur wordt genomen door het Nederlandse wachtschip en na een voltreffer in een soepketel aan dek in beslag wordt genomen
– de proclamatie van de vrije vaart door een Franse legergeneraal (1792)
– de inspectie van Lillo door Napoleon (1810), die het Scheldefort zwaar versterkte als verdediging tegen Engeland (in Lillo staan nog heel wat napoleontische monumenten)
– de Belgische onafhankelijkheid (1830), het herstel van de vrije vaart en de verjaging van de laatste Hollanders (1839)
– de eerste tolvrije afvaart van een schip naar zee nadat België en 25 andere staten de Nederlandse Scheldetol hadden afgekocht (1863)
– de afvaart van een binnenschip over de Schelde in richting van de Rijn terwijl Nederland het graven van een nieuwe Schelde-Rijnverbinding blokkeert (1925)
– een demonstratie met een hedendaags baggerschip dat wordt gebruikt om de vaargeul in de Schelde te onderhouden en te verdiepen.
Tijdens het evenement leggen tien historische schepen aan in de haven. Het festival is gratis toegankelijk.