Het duikteam van de Marine is het eliteteam onderwater van defensie. Ze sporen bommen, mijnen, scheepswrakken en vermiste personen op. Zo’n duiker wordt je niet zomaar, slechts 30 procent van de marinemensen die zich aanmelden, maakt uiteindelijk de opleiding af.
Het duikteam oefende eerder deze maand in de Rotterdamse haven met de REMUS. Deze onderwaterrobot kan dichtbij explosieven komen en de bodem van de zee afspeuren naar verdachte objecten. Het apparaat kost 500.000 euro en de Nederlandse Marine heeft er vijf in handen. Nautica liep een ochtend mee met het duikteam. Vandaag wordt niet alleen de inzet van de REMUS getest, maar ook de bekwaamheid van de duikers wordt getoond.
Gespierde lichamen
Wat als eerste opvalt aan boord van het duikvaartuig Nautilus zijn de gespierde lichamen van de duikers. ‘We trainen veel’, legt duiker Frans (liever geen achternaam i.v.m. privacy’) uit. “Je wordt niet zomaar duiker bij de marine. Ten eerste moet je minstens vier jaar in dienst zijn van de Marine en een aantal jaar ervaring hebben. Wie zich wil aanmelden voor het duikteam, moet in topconditie zijn.” Een duiker moet soms wel 2,5 uur onderwater blijven en het team traint vier keer per week. Daar zijn gezonde longen voor nodig.
Keuring
Na een medische en psychische keuring mag de nieuwe leerling duiker aan de slag. Eerst wordt er geoefend in een zwembad, maar al snel worden de omstandigheden zwaarder. Zo oefent het team met zware apparatuur, in extreme stroming en in extreem koud water. “We trainen ook op duiken zonder zicht, maar dat is eigenlijk zo’n beetje in heel Nederland het geval. Je moet er wel speciaal op trainen, want je ziet geen hand voor ogen onderwater. En nee, ik vind dat niet eng, want ik ben ervaren met deze situatie’, zegt Frans stoer.
Zware training
De duikers van de Marine moeten overal en altijd inzetbaar zijn en daar wordt op getraind. Per jaar melden zich 350 marinepersonen aan voor de opleiding van het duikteam. Na diverse trainingen loopt de student 13 weken stage binnen het duikteam. Pas na een jaar mag hij zich na een proef van bekwaamheid, onderdeel noemen van hetduikteam en kan hij zich opwerken naar boven. Slechts 30 tot 40 procent haalt het eerste jaar van deze zware opleiding. Redenen dat cursisten afvallen zijn medisch, bijvoorbeeld door blijvende oorontsteking. Maar ook angst in diepe koude wateren kunnen een reden zijn. Het professionele duikteam van de Marine telt uiteindelijk ongeveer 100 leden.
Drugs en explosieven
De duikers worden voornamelijk ingezet in de Nederlandse havens, op zoek naar drugs welke wordt vastgemaakt aan de onderkant van zeeschepen. Maar ook op zee komen ze in actie, wanneer er een wrak wordt gevonden of spannender, een mijn of bom uit de Eerste of Tweede Wereldoorlog. “We komen niet zo vaak vreemde dingen tegen. Heel soms vinden we een vliegtuig, dat is dan wel opvallend. En soms ook een onderzeeër. Maar meestal zijn het bommen en granaten. Per jaar worden meer dan 250 explosieven gevonden”, aldus duiker Frans.
België
Nederland werkt nauw samen met de Belgische Marine en vooral in het Scheldegebied liggen veel onontplofte explosieven. Ligt de bom in een afgelegen gebied, dan wordt deze ter plekke ter ontploffing gebracht. Ligt het explosief in een wat drukker gebied, dan worden er een soort ballonnen aan vast gemaakt, waarna de bom of mijn rustig naar een veiliger gebied wordt gedreven en wordt daar alsnog ter ontploffing gebracht.
Polen in meertjes
De Marine wordt af en toe ingezet om vermiste personen op te speuren, als de brandweer en politie het een gevaarlijke situatie vinden. Vorig jaar werd de dienst vooral ingezet om vermiste Polen in meertjes op te sporen. “Meertjes zijn verraderlijk als je niet goed kunt zwemmen. Ze lijken warm, maar onderwater is het toch vrij koud. Je raakt dus al snel onderkoeld. Maar heb je wat alcohol op, dan heb je dat niet door. Gevolg is dat je verdrinkt. Dit jaar is de voorlichting beter en zien we gelukkig een stuk minder ongevallen”, aldus Frans.
Duiken
Het is tijd om te duiken naast voormalig cruiseschip de SS Rotterdam. Met een RIB varen we naar het midden van het water samen met drie leden van het duikteam. Een schipper, een duiker en een buddy. Duiker Frans heeft een zwaar waterdicht pak aan met een helm. Op die manier kan hij blijven communiceren, want hij heeft zijn mond vrij. Aan boord is een soort kastje, waarmee de buddy kan communiceren met de duiker. “Ik heb belabberd zich, ik zie geen hand voor ogen”, horen we.
Scheepvaart
Frans blijft met een slang blijft hij verbonden met de boot voor de veiligheid. Het grootste gevaar voor een duiker zijn achtergelaten visnetten en boten. De schipper en buddy letten bovenwater op dat er geen scheepvaart aankomt, maar voor de netten moet hij zelf oppassen. Na tien minuten duiken komt hij weer boven en wordt aan boord gehesen. Tijdens deze oefening is hij niks bijzonders tegengekomen. Aan boord van de Nautilus blijkt wel dat er eerder een mast van een schip en een gedumpt olievat zijn aangetroffen. Is zo’n oefening toch nog ergens goed voor.
Nautilus
Het team werkt vanaf het duikvaartuig de Nautilus. Dit schip meet bijna 28 meter, weegt meer dan 220 ton en kan ieder moment bericht krijgen om uit te varen. Aan boord is ruimte voor een bemanning van 32 personen. Het schip blijft nog even in de haven van Rotterdam om ondersteuning te bieden bij drugsoperaties van de douane en politie en zal dan weer ingezet worden waar nodig.