De Zr. Ms. Urania stamt uit 1928 en werd in 1946 in dienst gesteld van de Koninklijke Marine. Na een ongeluk waarbij er een gat in de romp werd geslagen, werd ze afgekeurd. De marine wilde officieel echter geen nieuw schip aanschaffen, dus onder het mom van ‘renovatie’ werd een nieuw schip gebouwd met elementen van de oude Urania. In vier jaar tijd, tussen 2001 en 2004, werd de nieuwe Urania gebouwd, deels door de marine zelf. Van het oude schip werden het stuurwiel, de bootmanskist, twee lieren en een paar oude prisma’s overgenomen. Dit jaar viert de Urania haar tienjarig jubileum na de ‘heringebruikname’.
Authentiek
Ondanks de grondige ‘renovatie’, ziet dit schip er nog steeds authentiek uit. Binnen is een kleine kombuis met een mess en ik stel me zo voor dat hier een aparte geur moet hangen als de mannen meerdere dagen op zee zijn. Niet alleen de keuken ruik je dan, maar ook zweet van het zware werk aan boord. De hutten zijn klein en worden gedeeld en de douche straalt zoals gebruikelijk op een zeilschip geen luxe uit. Het schip is prachtig, maar varen is geen luxe bezigheid aan boord. De mannen en vrouwen moeten de handen uit de mouwen steken, wil het schip voorop koers liggen tijdens de diverse regatta’s en tall ship races die het schip vaart.
Adelborsten
Adelborsten, oftewel officieren in opleiding, komen minstens één keer een week tijdens hun opleiding aan boord. “Het zeilschip zorgt ervoor dat ze de golven leren kennen”, vertelt commandant Harry Dekkers aan Nautica. Het schip is onderweg van Den Helder naar Harlingen en we varen mee over de Waddenzee met onder andere de burgemeester van Den Helder. Helaas wordt er vandaag niet gezeild, het schip is op weg naar een vlootschouw en moet op tijd aansluiten, dus gaat de motor aan op fullspeed.
Bemanning
Aan boord kunnen 17 opstappers mee, maar meestal vaart het schip met maximaal 15 personen. De vaste bemanning bestaat uit drie personen, soms vier, zodat er altijd iemand aan boord is. Een zeilschip van de marine laat je niet zomaar onbeheerd achter. De bemanning mag maximaal vier jaar werken aan boord. Op die manier kunnen ze zelf een andere uitdaging zoeken, maar krijgen ook andere geïnteresseerden een kans te werken aan boord.
Duitsers aan boord
Het Nederlandse opleidingsschip neemt niet alleen eigen officieren mee, maar vaart ook met uitwisselingssoldaten. Zo heeft het schip dit jaar al Duitsers, Brazilianen, Engelsen en Letten aan boord gehad. “De vloot is internationaal en de marine werkt bijna altijd in EU of NAVO-verband, je moet dus leren communiceren in het Engels. Als er buitenlanders aan boord zijn, is dat makkelijker dan wanneer je met alleen Nederlanders vaart”, aldus Dekkers.
Drugs
Het schip vaart één keer in de zeven jaar naar het Caribisch gebied, volgt net dan de opleiding tot officier en mag meevaren. De marine is vooral actief op het gebied van drugsbestrijding aan de andere kant van de oceaan. In 2016 zal het schip weer aanwezig zijn in de tropische wateren. “We kunnen dit niet ieder jaar doen, want iedere week moet een nieuwe groep adelborsten in- en uitgevlogen worden”, aldus de commandant. De Urania ligt in totaal drie maanden in het Caribisch gebied. De oversteek duurt drie weken, maar is in principe niet het meest interessante zeilstuk voor de bemanning. “We varen eigenlijk rechtuit, nauwe wateren zijn veel interessanter en daar leer je meer dan op de Atlantische Oceaan.”
Water
Dekkers ziet het schip niet als plezierjacht voor de marine, maar een degelijk opleidingsschip. “De adelborsten leren goed navigeren en zijn dichtbij het water. Ze leren de zee kennen van binnen en buiten. Op een groot marineschip raak je het overzicht nog weleens kwijt, terwijl je hier de golven kunt aanraken. Je merkt dat het weer belangrijk is en speelt met de elementen. Dat kan niet met een motorschip van de marine.” De slogan van de Urania is niet voor niets Caveo non timeo, waakzaam maar onbevreesd.
Sail
De adelborsten zijn vandaag niet aanwezig, zij varen mee met het 28,15 meter lange Belgische opleidingsschip Zenobe Gramme. Uiteraard zeilen ze wel mee met de Tall Ship Races. De Urania vaart jaarlijks mee met diverse evenementen, zoals de Clipper Round the World Race, Race of the Classics, Sail Bremen, Sail Den Helder, Sail Amsterdam en Sail Vlissingen. Dit is niet alleen bedoeld om zichtbaarheid aan de marine te geven, maar ook om de adelborsten te leren om te gaan met publieke evenementen.
Geschiedenis Urania
Het particuliere jacht Urania werd in 1928 origineel gedoopt met de naam Tromp bij de Haarlemsche Scheepsbouw Maatschappij. De marine kocht haar in 1937. Ondanks dat de Urania een marineschip is, zijn er geen wapens aan boord. Behalve dan een minikanon, dat saluutschoten kan maken. Maar dit is puur ceremonieel. De huidige Urania is het zesde schip van de Marine onder deze naam. Voorgangers waren Urania 1: 1832-1867: instructievaartuig, op 1 augustus 1867 herdoopt in ‘Astra’. Urania 2: 1867-1908: instructievaartuig. Urania 3: 1912-onbeken, ex-loodskotter ‘Texel nr. 11’. Urania 4: 1941-1942 instructieschip te Soerabaja. Urania 5: 1938 – 2004 gebouwd in Haarlem (1928) als particulier jacht ‘Tromp’.
Officieel vaart ze mee onder de grijze vloot, maar in werkelijkheid is Urania een zeilend opleidingsschip.
Technische details Urania:
In dienst: 1938 en 2004
Nummer: Y8050/ H31
Afmetingen
Lengte: 23,94 (26,85m (incl. boegspriet)
Breedte: 5,29
Max. waterverplaatsing: 75 ton
Max. snelheid: 10 knopen (motor), 16,5 knopen (zeil)
Bemanning: 17
Motor: 186 kW Caterpillar
Tuigage: Bermuda kits tuigage
Zeiloppervlak aan de wind: 310m2
DAF Diesel 96 pk
Wapensystemen: Geen